بعد از تشخیص و تعیین الگوی بیماری , مرحله منطقی بعدی تعیین اصول درمان است.
طبیب چیی باید یک طرح منطقی و مربوط به الگوی بیماری برای درمان در نظر بگیرد و تعیین نماید که اولویت ها کدامند و چگونه باید دنبال شوند.
این الگو و طرح های درمانی طی قرون متمادی تجربه و تعیین شده بدین معنی که در طب چینی باید الگوی بیماری و اصول درمانی برای مریض قبل از شروع درمان تعیین شود.
اصول درمان برحسب تجزیه و بررسی علایم بیماری و با در نظر گرفتن الگوهای بدست آمده تعیین و اجرا میشود.
چند مثال در این مورد مشکلی که روبروی طبیب است مشخص میکند.
۱- شخص کمبود شدید Qi و خستگی زیاد داشته و در عین حال علایم رطوبت مثل نبض لغزنده و رویه ضخیم و چسبنده و مرطوب زبان دارد . آیا باید تقویت Qi را در اولویت قرار دهیم یا زائل کردن رطوبت را.
۲- شخص برای هفته ها علایم آنفولانزا و درجه حرارت بالا و پایین را نشان میدهد با وجودی که او تقریبا به کلی از پا افتاده معذالک نبض او پر و سیمی میباشد
حالا باید اول Qi او را تقویت کنیم و یا عوامل پاتوژنیک را از بین ببریم ؟
۳- شخص مسنی کمبود Yin دارد در عین حال Yang کبد او بالا رفته و فشار خون او را بالا برده . آیا باید Yang کبد او را کم کنیم , آیا در این صورت انرژی او بیشتر از بین نمیرود؟
این چند مثالی است از وضعیت های ضد و نقیض در بیماران که اغلب طبیب با آن روبروست و باید طبیب اولویت ها را بر حسب علایم بیماری تعیین نماید
اصول درمان را از ۴ نقطه نظر میتوان بررسی کرد.
۱- سوال اینکه ریشه Ben و تظاهرات بیماری Biao کدام است ؟
۲- سوال اینکه وضعیت قوت Qi فعال با Qi دفاعی در بدن چگونه است و عوامل پاتوژن در چه مرحله ای از پیشرفت در بدن میباشند . آیا باید اول Qi را تقویت کنیم و یا اول پاتوژن را نابود کنیم ؟
۳- سوال اینکه کی باید تقویت کنیم و چه موقع از تکنیک تقلیل استفاده کنیم ؟
۴- سوال اینکه وضعیت بنیادی شخص چگونه است ؟
جواب به این سوالات چند تقسیم بندی زیر را دارد که میتوانید در کتاب بیماریهای داخلی و درمان آن توسط طب سوزنی دکتر حاتمی بخوانید :
الف : ریشه و تظاهرات بیماری Ben & Biao
- درمان ریشه فقط
- درمان ریشه و تظاهرات بیماری
- باید تظاهرات بیماری را اول معالجه نمود و ریشه را بعدا
ب : ناهماهنگی های چند ریشه ای با چندین تظاهر
- بیش از یک ریشه که هر کدام تظاهرات خاص خود را دارند
- یک ریشه ممکن اسن که تظاهرات مختلفی داشته باشد
- ریشه که با تظاهرات یکی میشود
ج : چه موقع باید Qi دفاعی را فعال و تقویت کرد و عامل بیماریزا را نابود نمود ؟
- تقویت Qi دفاعی و فعال
- از بین بردن عوامل بیماریزا
- تقویت Qi دفاعی و از بین بردن عوامل بیماریزا
- Qi دفاعی را تقویت کنید ضمن اینکه عوامل بیماریزا را به طور همزمان از بین میبرید